Năm 1938, ông cùng gia đình chuyển lên Hà Nội, ở tại một phố thuộc quân Hai Bà ngày nay (xưa là Ô Cầu Dền). Cùng năm đó, ông học tiểu học ở một trường trong nội thành.

Năm 21 tuổi (1938), ông bắt đầu làm thơ. Cuộc sống khó khăn khiến ông phải làm nhiều nghề để mưu sinh, ông đã từng kiếm sống bằng nghề vẽ tranh Bờ Hồ, viết báo, làm đồ gốm,..

Từ những năm 1940, ông tham gia viết báo, viết văn và thường được đăng tải trên Tiểu thuyết thứ bảy, Ngày nay, Tiểu thuyết thứ năm và Truyền bá quốc ngữ,...

Thời kỳ 37-39 là thời kỳ đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa và đến 1945 toàn bộ báo chí phải trở thành vũ khí đấu tranh cách mạng. Một thời đại trong thi ca mất sân chơi. Từ giã "Tiểu thuyết thứ bảy" và "Truyền bá" bị đóng cửa, cũng như bạn bè kẻ vào Nam, người ra Bắc, Thâm Tâm tham gia văn nghệ trong "Hội cứu quốc" và tham gia ban Kịch cùng người bạn thân là Trần Huyền Trân.

Cũng có thời gian nhà thơ làm biên tập cho báo Tiền Phong (cách mạng) với công việc làm, vẽ áp phích, viết kịch như: "19.8", "Lối sống", "Ðầu quân vào Nam" (1945), "Người thợ", "Lá cờ máu" (1946).

Trong thời kỳ này, ông viết nhiều, sáng tác nhiều thể loại nhưng thành công hơn cả vẫn là thơ. Nhà thơ Thâm Tâm có nhiều giọng điệu, ngôn từ nhẹ nhàng, lắng đọng nhưng không kém phần sắc sảo, khi buồn da diết, khi trầm hùng, khi bi tráng. Tất cả đã tạo nên phong cách của nhà thơ Thâm Tâm – một phong cách khác biệt trong phong trào Thơ mới thời bấy giờ.

Năm 2/1947, ông gia nhập quân đội theo chỉ thị thông tư của Bộ quốc phòng. Thâm Tâm là người lính cầm bút trong Tòa soạn báo Vệ quốc dân với tư cách một thư ký cho cơ quan ngôn luận của quân đội nhân dân Việt Nam (miền Bắc hồi đó). Thời kỳ này, Thâm Tâm viết truyện "Ðại đội Kim Sơn" (1948), "Văn thơ bộ đội" (Tiểu luận 1948). Bài thơ mà các nhà nghiên cứu cho là nổi bật vê tinh thần những người bộ đội là "Chiều mưa đường số 5" (1946).

Trong cuộc đời cầm của mình, có lẽ bài thơ “Tống biệt hành” là tác phẩm đã đưa ông gần hơn với bạn đọc thời đó và bây giờ. Chỉ cần nhắc đến “Tống biệt hành” là độc giả nhớ đến nhà thơ với lòng khâm phục, kính trọng một thi nhân đã có nhiều đóng góp lớn lao cho nền văn học nước nhà.

Tác phẩm tiêu biểu
 

Thương Thương (ThoVietNam)