Người già dạy bọn trẻ hơn cách phòng tránh những thói hư tật xấu ở đời mà mình đã từng mắc phải. Nào là những rượu chè, cờ bạc, trai gái. Nào là những lừa đảo bất lương bao giờ cũng gặp quả báo. Rồi lại bảo giấy rách phải giữ lấy lề. Mẹ dặn con gái trong tình yêu phải cố giữ cho được khoảng cách mong manh cuối cùng.

Cái khoảng cách đủ để phân biệt con gái với đàn bà. Nếu không sẽ như mẹ thì khổ? Lại còn có cả những trường dạy người ta cách thức giao thiệp sao cho khỏi hớ hênh, thiệt thòi. Thế nhưng những người thiệt thòi chưa bao giờ là số ít...

Chữ "mình" trong tiếng Việt không ngờ lại đa nghĩa và khó hiểu đến thế? Trẻ con gọi nhau "mình mình tớ tớ" hết sức thân mật đáng yêu. Người lớn sống "một mình" tưởng rằng cô đơn mà hoá ra không phải vậy. Sống từ "hai mình" trở lên có khi còn cô đơn gấp bội. Vợ chồng âu yếm gọi nhau là "mình".

Đàn ông muốn đàn bà "giữ mình" tất nhiên không phải vì đàn bà. Bạn gái giữ ta ở nhà, không muốn ta đến chỗ có nhiều bạn gái khác. Cô ấy muốn giúp ta "giữ mình"? Đám thanh niên choai choai lêu lổng "hết mình" mới gọi là sành điệu. Qua tuổi ấy ít lâu có thể vài đứa lại biết "sửa mình". Thủ trưởng đến cơ quan bước chân nặng nề, vào phòng đóng ngay cửa lại. Nhân viên biết ý. Chớ có dại trình ký văn bản vào lúc này. Ông ấy đang "bực mình". Hoa hậu, diva ca nhạc phải luôn cảnh giác với các đại gia kẻo "đánh mất mình" như chơi...

Nhìn chung thì dân mình có vẻ như cẩn thận giữ mình. Không có những trò chơi mạo hiểm kiểu như tay không leo lên mặt ngoài các toà nhà trăm tầng; hay phóng môtô bay qua hàng chục ôtô xếp hàng dưới đất chỉ để rơi một cú vào thẳng... lịch sử; hoặc trèo lên đỉnh Everest băng giá đến hoại tử một ống chân, phải cưa đi lắp chân giả bằng sắt, để lần sau lại trèo.

Cuộc sống muôn màu hình như vì thế mà thêm phần thi vị. Sống với toàn những người giữ gìn quá kỹ nghĩ cũng chán phèo. Có khi còn bực mình. Tự nhiên có người cứ một mực hứa mang tặng mình một chai rượu quê ông ấy bảo thuộc loại xuất sắc. Ông ấy giữ lời hứa của mình. Thế là phải ngồi nhà chờ. Đành từ chối lời mời của tay bạn cũ rủ đi uống rượu Tây. Đi nhẹ nói khẽ, ăn uống thanh lịch, giao tiếp giữ ý, tránh được nhiều va chạm. Nhưng đôi khi vẫn bị hiểu nhầm là khách sáo, toan tính, là lọc lõi nước đời. Giữ mình như thế chưa chắc đã giữ được cái thật sự là mình?

Ông quan thanh liêm nghiêm cẩn giữ mình trong sạch, về già đôi lúc cũng  ngậm ngùi gia cảnh thanh bần. Chẳng như ông quan nhiễu lạm hớn hở vác gậy đi chơi golf cuối tuần. Chuyện ngược đời nhưng không khó gặp...

Ông bạn già trước là dân rượu bia bát ngát. Vài tháng nay bỗng thấy uống có chừng mực hẳn hoi. Sáng dậy đi tập thể dục đều đặn. Lại uống thêm một số loại thực phẩm chức năng thời thượng, gửi mua tận bên Mỹ mang về. Phải nhờ người giỏi tiếng Anh dịch hộ tờ đơn để uống cho đúng liều lượng và giờ giấc.
 
Ông ấy bảo bây giờ phải giữ gìn sức khoẻ. Để làm gì thì không thấy nói. Nhưng uống rượu với ông ấy suốt mấy chục năm là đủ vui rồi. Chẳng tiện hỏi thêm làm gì. Dù có học cách giữ mình suốt đời thì thỉnh thoảng vẫn thất bại trước ham muốn. Giữ mình cũng là một ham muốn. Mà có khi còn là ham muốn lâu bền và cháy bỏng nhất thì phải? Ham đến già...

• Hoà Phong (LĐCN)